Διακοπές!

Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013

Der Stürmer: Όταν η "σάτιρα" ανοίγει το δρόμο στο ρατσισμό

...κάποιοι έκανα σάτιρα πριν από 90 χρόνια...

 Der Stürmer

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η εφημερίδα Der Stürmer (γερμ, ο επιθετικός) ήταν εβδομαδιαία εφημερίδα που εκδιδόταν στην Νυρεμβέργη και αποτελούσε το όργανο της αντισημιτικής προπαγάνδας των Ναζιστών κατά τη διάρκεια του αγώνα τους για την εξουσία αλλά και κατά τη διάρκεια της εξουσίας τους. Εκδότης της εφημερίδας ήταν ο δάσκαλος και προσωπικός φίλος του Χίτλερ Γιούλιους Στράιχερ. Η εφημερίδα δεν είχε την σοβαρότητα του επίσημου οργάνου του Κόμματος, του "Völkischer Beobachter" (Λαϊκός Παρατηρητής), απευθυνόταν σε λαϊκότερα στρώματα και σε αναγνώστες που δεν διέθεταν πολύ χρόνο για την ανάγνωση εφημερίδας.

Η αρχή

Το πρώτο φύλλο της εφημερίδας κυκλοφόρησε στις 20 Απριλίου 1923. Και αυτό και τα επόμενα φύλλα που ακολούθησαν δεν περιείχε τα βασικά στοιχεία που επρόκειτο να κάνουν την εφημερίδα πολύ δημοφιλή στο μέλλον. Το σχήμα της ήταν μικρό, ήταν μόνο τετρασέλιδη και τα άρθρα της εστίαζαν κυρίως στους πολιτικούς εχθρούς του εκδότη της παρά στον αντισημιτισμό του. Δεν περιείχε παρά ελάχιστα σκίτσα (για τα οποία αργότερα θα γινόταν περιζήτητη) και είχε πολύ λίγες διαφημίσεις[1] . Ο βασικός λόγος έκδοσής της ήταν ακριβώς ο έλεγχος των Ναζιστών της Νυρεμβέργης και ο Στράιχερ είχε κατηγηρηθεί από τους αντιπάλους του ότι ήταν δειλός και ψεύτης, είχε ανήθικους φίλους, κακομεταχειριζόταν τη γυναίκα του και φλερτάριζε με πολλές άλλες γυναίκες. Ο Στράιχερ, σε απάντηση, εξέδωσε την εφημερίδα. Στο πρώτο φύλλο ανασκεύασε, με αρκετά επιτυχημένο τρόπο, τους ισχυρισμούς των αντιπάλων του, σε κάποιο άρθρο, όμως, αναφερόταν και στους Εβραίους, λέγοντας ότι θα πρέπει να εκδιωχθούν. Το επόμενο φύλλο περιείχε σφοδρή επίθεση κατά του Δημάρχου της Νυρεμβέργης Λούππε (Luppe), επίθεση που συνεχίστηκε στα δύο επόμενα φύλλα. Το 5ο φύλλο διαφοροποιήθηκε: Περιείχε επίθεση εναντίον του Βάλτερ Ράτεναου (Walther Rathenau) σε άρθρο με τίτλο: "Βάλτερ Ράτεναου: Ποιος ήταν. Τι ήθελε. Τι έπραξε". Ο Ράτεναου ήταν Εβραίος πολιτικός που ήταν μόνιμος στόχος των Ναζιστών και είχε δολοφονηθεί ένα χρόνο πριν. Ήταν το πρώτο βήμα της μετεξέλιξης της εφημερίδας σε όπλο του Στράιχερ και των Ναζιστών κατά των Εβραίων.[2]
Τον Νοέμβριο του 1923 ο Χίτλερ επεχείρησε το "Πραξικόπημα της μπιραρίας" στο Μόναχο. Το πραξικόπημα απέτυχε, ο Χίτλερ και όσοι συμμετείχαν σε αυτό συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης. Ο Στράιχερ, ενεργός Ναζί, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε δίμηνη φυλάκιση, εγκλειόμενος στη φυλακή του Λάντσμπεργκ. Όπως ήταν φυσικό, η έκδοση της εφημερίδας ανεστάλη, όχι όμως για πολύ: Ο Στράιχερ εξέτισε την ποινή του και, τον Μάρτιο του 1924, η έκδοση επαναλήφθηκε. Τον επόμενο κιόλας μήνα η εφημερίδα περιείχε το πρώτο σκίτσο με σαφή αντιεβραϊκό προσανατολισμό.


Ο χαρακτήρας του εντύπου

Ο Στράιχερ ήθελε, με το έντυπό του, να προσελκύσει τον κοινό μέσο άνθρωπο, τον εργαζόμενο που δεν μπορούσε να διαθέσει πολύ από τον ελεύθερο χρόνο του για να διαβάσει μια εφημερίδα. Τα κείμενα της εφημερίδας αποτελούνταν από μικρές, σύντομες προτάσεις και το λεξιλόγιό τους ήταν απλό. Οι τίτλοι των άρθρων ήταν έτσι φτιαγμένοι, ώστε να προσελκύουν άμεσα την προσοχή του αναγνώστη και οι ιδέες επαναλαμβάνονταν συνεχώς. Τα σκίτσα ήταν εύπληπτα από όλους. Η συμπερίληψη των σκίτσων αρχικά δεν έγινε δεκτή με ευμένεια. Η κατάσταση αυτή άλλαξε με την συμβολή του σκιτσογράφου Φίλιπ Ρούπρεχτ (Philipp Rupprecht), ο οποίος υπέγραφε τα σκίτσα του ως "Fips". Το πρώτο του σκίτσο δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 19ης Δεκεμβρίου 1925. Τα σκίτσα του "Φιπς" ήταν απλές καρικατούρες, πάντα, όμως, με αντισημιτικό θέμα. Σχεδίαζε τους Εβραίους με μεγάλη, γαμψή μύτη, εξογκωμένα μάτια, αξύριστους, κοντούς και χοντρούς. Συχνά τους έδινε τη "μορφή" σκουληκιών, φιδιών ή αραχνών. Ήταν πολύ επιδέξιος στη σχεδίαση γυναικείων μορφών, τις οποίες σχεδόν πάντα εμφάνιζε γυμνές ή ημίγυμνες. Συχνά οι γυμνόστηθες "άρειες" κοπέλες εμφανίζονταν ως θύματα κάποιων Εβραίων. Τα γυμνά αυτά σκίτσα έκαναν το έντυπο ιδιαίτερα δημοφιλές στην νεολαία. Η αρθρογραφία άρχισε να επεκτείνεται σε ιστορίες με σκάνδαλα, με σεξουαλικό περιεχόμενο και διάφορα εγκλήματα. Ο Ουΐλιαμ Σίρερ αποκαλεί τον Στράιχερ "διάσημο πορνογράφο", αναφέροντας ότι "το έντυπό του προκαλούσε ναυτία ακόμη και σε πολλούς Ναζί"[3] Μερικές από τις ιστορίες του ίσως βασίζονταν σε πραγματικά γεγονότα, αλλά σχεδόν πάντα τα γεγονότα αυτά μεγαλοποιούνταν και διαστρέφονταν. Τα άρθρα συνέγραφε ο ίδιος ο Στράιχερ με έναν ή δύο βοηθούς και συχνά δημοσιεύονταν "ιστορίες αναγνωστών", ενώ τα στοιχεία των "εγκλημάτων" τα έδινε η Γκεστάπο.

...τη συνέχει μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια: