Πριν από λίγο καιρό βρισκόμουν στη Καστοριά. Σε μια από τις ατελείωτες βόλτες μου σε αυτή τη μαγική πόλη βρέθηκα μπροστά σε ένα μνημείο για τους Εβραίους της πόλης...
Το 1940 υπήρχαν 900 Εβραίοι στην Καστοριά.
Στις 25 Μαρτίου 1944, 763 Εβραίοι απελάθηκαν, πρώτα στη Θεσσαλονίκη και μετά στο Άουσβιτζ-Μπιρκενάου. Τους κράτησαν για μέρες κλεισμένους σε ένα εγκαταλελειμμένο σχολείο, χωρίς τροφή και νερό, και τα νεαρά κορίτσια βιάστηκαν από Γερμανούς στρατιώτες. Τριάντα-πέντε Εβραίοι επέζησαν από το Ολοκαύτωμα στην Καστοριά. Σήμερα μόνο μία Εβραϊκή οικογένεια παραμένει μετά από 500 χρόνια Εβραϊκής παρουσίας στην πόλη...
Το μνημείο που είδα μπροστά μου, με γέμισε θλίψη. Ο τόπος που τοποθετήθηκε δεν επιλέχθηκε τυχαία. Εκεί συγκεντρώθηκαν οι Εβραίοι της πόλης για να οδηγηθούν στον αφανισμό...
Σήμερα, μέρα μνήμης για το Ολοκαύτωμα, μου ήρθαν αυτά στο μυαλό...
Έχω διαβάσει πολλά και σημαντικά λογοτεχνικά κείμενα για τους Εβραίους της Ελλάδας: Από το αριστουργηματικό "Τέλος της μικρής μας πόλης" του Δ.Χατζή, το "Οι Εβραίοι κάποτε" της Λιλής Ζωγράφου, τη "Συκοφαντία του αίματος" του Μπούτου κ.α.
Νομίζεις μερικές φορές ότι τα έχεις διαβάσει όλα για ένα θέμα. Και να που σου έρχεται μια έκπληξη:
Τη Λουκία Δέρβη την γνωρίσαμε από τον Κακό χαρακτήρα, μια συλλογή εξαιρετικών διηγημάτων που την έκανε να ξεχωρίζει. Περίμενα τη συνέχεια που αργούσε. Πέρασαν -αν δεν κάνω λάθος- πέντε χρόνια. Και ήρθαν οι Ομπρέλες στον ουρανό. Το άνοιξα περιμένοντας κάτι στα χνάρια του Κακού χαρακτήρα...
Και βρέθηκα μπροστά σε ένα τρυφερό και συγκρατημένο αφήγημα, σαν ένα λυγμό που μένει κολημμένος στο λαιμό... Μια ιστορία δυο κοριτσιών εβραικής καταγωγής που ζουν το δράμα της κατοχής και του χαμού της οικογένειάς τους... Κι όλα αυτά δοσμένα με τρόπο λιτό και γεμάτο φρεσκάδα. Ήταν άνθρωποι όπως εμείς, σκέφτεσαι και στο τέλος δύσκολα μπορείς να συγκρατήσεις ένα δάκρυ- ακόμη και μέσα στο μετρό, που βρέθηκα να διαβάζω...
Και μετά σε αντίστιξη οι άθλιοι ρατσιστές. Οι αντισημίτες. Που βλέπουν παντού εβραϊκές συνωμοσίες. Οι άνθρωποι που οπλίζουν τα χέρια εμπρηστών. Πρέπει να πούμε επιτέλους όχι!
Από το κείμενο των εκδόσεων Μελάνι:
"Η νουβέλα της Λουκίας Δέρβη Ομπρέλες στον ουρανό τοποθετείται χρονικά σε μία από τις τραγικότερες περιόδους της Ιστορίας, στη λεγόμενη «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος», όπως αποκαλούσαν οι Ναζί το γνωστό σε όλους Ολοκαύτωμα. Μέσα από τα μάτια δύο αδελφών, της Μαζάλ, με την καρδιά αγκινάρα, και της τεμπέλας Σάρας, που όλοι φωνάζουν «καπετάν Ξαπλόπουλο», παρακολουθούμε την Οδύσσεια των Ελλήνων Εβραίων, τον αγώνα τους για επιβίωση και το μακρύ τους ταξίδι προς την ελευθερία και τη Γη της Επαγγελίας. Πρόκειται για ένα ταξίδι σπαρακτικό, χωρίς επιστροφή, μία πορεία που αφήνει πίσω της χαμένους ανθρώπους, γκρεμισμένες ζωές και ανεκπλήρωτους έρωτες. Ωστόσο, παρά το δραματικό περιεχόμενο, η συγγραφέας δεν παρασύρεται σε ένα λόγο θρηνητικό, δεν ζωγραφίζει τον κόσμο της με μελανά χρώματα αντιθέτως, ακουμπάει ανάλαφρα την πραγματικότητα αποδίδοντας την ως έχει: με γέλια και κλάματα, χωρισμούς και ανταμώματα, σιωπές και τραγούδια.
Γιατί πάντοτε υπάρχει ελπίδα, αφού η Γη της Επαγγελίας μπορεί να είναι ένας τόπος μακρινός που περιμένει να κατοικηθεί, αλλά μπορεί να είναι κι ένας άνθρωπος, ακριβώς δίπλα μας, χαμένος στο αλαλάζον πλήθος, που περιμένει να ξαναβρεθεί μετά από καιρό, που επιμένει να ελπίζει, παρότι κανείς δεν του εγγυάται πως ό,τι αγαπάει δεν έχει για πάντα χαθεί.
Με τις Ομπρέλες στον Ουρανό, η Λουκία Δέρβη μας δίνει ένα αφήγημα δυνατό, συγκινητικό, με πυκνή και λιτή γραφή, αλλά και με ευχάριστη διάθεση, αποδεικνύοντας πόσο επαρκές είναι να μιλάει κανείς για τα πιο τραγικά πράγματα απλά, χωρίς σοβαροφάνεια, με χιούμορ.
Η Λουκία Δέρβη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1972. Σπούδασε στην Ελβετία Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εκδώσει τη συλλογή διηγημάτων Κακός χαρακτήρας από τις Εκδόσεις Μελάνι (2004).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου