Το ότι η εξουσία –αδίστακτη- προχωρά στο επόμενο βήμα της
«θεωρίας των δυο άκρων» είναι πια δεδομένο. Το ότι θα επιστρατευόταν ο
…Καβάφης, μοιάζει απίστευτο.
Αυτουργός το Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση που σύμφωνα
με τα Δελτία Τύπου γέμισε την Αθήνα με στίχους του Καβάφη. Πράγματι όλα τα μέσα
μεταφοράς γέμισαν με στίχους. Αυστηρά επιλεγμένους σε μια πανάκριβη
διαφημιστική εκστρατεία. Διαβάστε προσεκτικά:
«είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία» (Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.)
«Ξένος εγώ ξένος πολύ» (Μύρης˙ Αλεξάνδρεια του 340 μ.Χ.)
«Δεν έχω σήμερα κεφάλι για δουλειά.» (Συμεών)
«Το σώμα μου στες ηδονές θα δώσω» (Τα επικίνδυνα)
«Επέστρεφε συχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις» (Επέστρεφε)
«Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός» (Εν μεγάλη Eλληνική αποικία, 200 π.X.)
«Όπως μπορείς πια δούλεψε, μυαλό» (Ένας νέος, της τέχνης του λόγου - στο 24ον έτος του)
«Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή» (Μάρτιαι Ειδοί)
Με κακόγουστο σχεδιασμό που θα έκανε τον μεγάλο Αλεξανδρινό
να ανατριχιάσει, απομονώνοντας στίχους με συχνά ολοφάνερα προπαγανδιστικό
σκοπό, ξεπέρασαν κάθε όριο διαστρεβλώνοντας πλήρως τον στίχο «είν’ επικίνδυνον
πράγμα η βία».
Απομονωμένος εκλαμβάνεται ως κάτι σαν «καταδικάζουμε τη βία
απ’ όπου κι αν προέρχεται».
Όμως ο Καβάφης στο συγκεκριμένο ποίημα εννοεί «βιασύνη» όταν
μιλά για βία, όπως γίνεται φανερό αν διαβάσει κανείς όλη τη στροφή -επίλογο του ποιήματος.
Το ακόμη πιο εξοργιστικό είναι πως με αυτό το ποίημα
καταγγέλεται μια κατάσταση που μοιάζει με αυτή της Ελλάδας του Μνημονίου και με
την καταστροφή της χώρας από τους δανειστές και την Κυβέρνηση των υποτελών. Για
να μη διαπράξουμε κι εμείς κάποιο ατόπημα, παραθέτω ολόκληρο το ποίημα:
Εν μεγάλη Eλληνική
αποικία, 200 π.X.
Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ ευχήν στην Aποικία
δεν μέν’ η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ’ όλο που οπωσούν τραβούμ’ εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.
Όμως το πρόσκομμα κ’ η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς.) Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ’ εξετάζουν,
κ’ ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.
Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·
η κατοχή σας είν’ επισφαλής:
η τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τί να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.
Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.
Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.—
Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.
Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, να, τραβούμ’ εμπρός.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Για την αντιγραφή: Κώστας Στοφόρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου