Αν είναι να πάρετε ένα μόνο βιβλίο μαζί σας στις διακοπές, σας προτείνω ένα μυθιστόρημα που είναι ...τρία! Οι εκδόσεις Πόλις κυκλοφόρησαν σε έναν τόμο την Τριλογία της Μασσαλίας του Ζαν Κλωντ Ιζζό. Πρόκειται για τα μυθιστορήματα Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας, Το Τσούρμο και SOLEA.
Μπαίνοντας στον κόσμο, στη Μασσαλία του Ιζζό, αρχίζεις να ζεις πλάι στους ήρωες του, να τριγυρνάς στους δρόμους της πόλης, να νιώθεις τις μυρωδιές, τις γεύσεις, να ακούς σχεδόν τις μουσικές που κατακλύζουν τις σελίδες...
...Και να μελαγχολείς που ο έξοχος αυτός συγγραφέας, η φωνή της Μασσαλίας έφυγε σε ηλικία 55 ετών... Αυτός ο θάνατος πλανάται πάνω από τις σελίδες και τις διαποτίζει. Και νιώθεις πως ο ήρωάς του, ο Φάμπιο Μοντάλ είναι κατά βάθος ο ίδιος ο Ιζζό... Ένας φίλος που δεν πρόλαβες να γνωρίσεις. Που θα ήθελες να πιείς μαζί του ένα ποτηράκι παστίς (ή και πολλά) και να ανοιχτείς μαζί του με τη βάρκα στη θάλασσα κι ας μη ξέρεις να ψαρεύεις τόσο καλά... Και να βλέπω το γαλάζιο της θάλασσας από την ταράτσα του μικρού σπιτιού, που το χωρίζουν οκτώ σκαλοπάτια από το νερό... Και να δοκιμάσω τα φαγητά της στοργικής του γειτόνισας, της Ονορίν...
"...είδα εκεί μπροστά μου, το μόνο πραγματικό δώρο που μου έκανε κάθε μέρα η ζωή. Τον ουρανό, τη θάλασσα. Μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι. Και μ' αυτό το φως το μοναδικό, που δημιουργούσαν. Συχνά σκεφτόμουν πως όταν αγκαλιάζεις το κορμί μιας γυναίκας είναι, κατά κάποιον τρόπο, σαν να θέλεις να κρατήσεις πάνω σου αυτή την απίστευτη χαρά που ξεχύνεται από τον ουρανό στη θάλασσα..."
Χθες το βράδυ, τελειώνοντας το βιβλίο, ένιωσα να πετάγομαι βίαια έξω από έναν κόσμο γεμάτο ανθρώπους και τοπία που ένιωσα πως τα έζησα... Κάθισα κι εγώ με μουσική στην αυλή, κάτω από την κληματαριά, πίνοντας ούζο (το δικό μας παστίς) με αγγουράκι, ντομάτα, φέτα και ελιές. Οι πιο απλές γεύσεις του καλοκαιριού...
"...να πλημμυρίσω από τις γεύσεις τους. Δεν έχω βρει τίποτα καλύτερο για ν' αποκρούω το θάνατο. Να φυλάγομαι από δαύτον. Η καλή κουζίνα και τα καλά κρασιά. Μια τέχνη της επιβίωσης..."
Δεν είναι όμως μόνο οι γεύσεις, το κλίμα, η ατμόσφαιρα. Δεν είναι μόνο η Μασσαλία. Κι ας είναι τόσο δελεαστικές οι περιγραφές, που θα ήθελες να βρεθείς εκεί... Μια πόλη ξεχωριστή από κάθε άποψη.
"...Η Μασσαλία σίγουρα ήταν η βασική αιτία. Είτε γεννηθείς εδώ, είτε ξεμπαρκάρεις μια μέρα σ' αυτή την πόλη, σύντομα τα πόδια σου βαραίνουν. Τα ταξίδια, προτιμάς αν τα κάνεις στο βλέμμα του άλλου. Εκείνου που ξαναγυρνά αφού πρώτα αντιμετώπισε "το χειρότερο". Όπως ο Οδυσσέας. Τον αγαπούσαμε πολύ στη Μασσαλία τον Οδυσσέα..."
Θα καθόμουνα λοιπόν με τον Φαμπιό Μοντάλ και θα μιλάγαμε για τον Οδυσσέα, αλλά και για τη Φωκίδα, τη δική μου ρίζα, αλλά και δική του. Κάποιοι μακρινοί πρόγονοι ίδρυσαν αυτή την πόλη, που κάποτε την είδα περαστικός, επιπόλαια. Τώρα μετανιώνω...
Πέρα από όλα τα άλλα, ο Ιζζό που υπήρξε χρόνια δημοσιογράφος μας παρουσιάζει μια οξυδερκέστατη ανάλυση κοινωνική ανάλυση. Ο ρατσισμός, η σχέση οργανωμένου εγκλήματος και πολιτικής, ο ολέθριος ρόλος του Εθνικού Μετώπου, αλλά και η οικονομική κρίση που τη συλλαμβάνει ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 90 καθώς και η περιθωριοποίηση του Νότου....
"...Για τη Βόρεια Ευρώπη, ο Νότος αποτελεί σίγουρα χάος, είναι τελείως διαφορετικός και συνεπώς ανησυχητικός. Πιστεύω τέλος, ότι τα κράτη του Βορρά θα αντιδράσουν φτιάχνοντας ένα σύγχρονο limes. Ξέρετε, κάτι σαν μια νέα εκδοχή του συνόρου ανάμεσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τους βαρβαρους...
...Θα την πληρώσουμε όλοι μας πολύ ακριβά αυτή τη νέα μορφή που προσλαμβάνει ο κόσμος. Όλοι μας, δηλαδή όσοι δεν έχουν πια δουλειά, όσοι βρίσκονται στο κατώφλι της μιζέριας και μαζί τους όλοι αυτοί οι πιτσιρικάδες που ζουν στις υποβαθμισμένες γειτονιές..."
Βαθύτατα πολιτικός, βαθύτατα συναισθηματικός ο Ιζζό υπήρξε ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς των καιρών μας....
Κρατάω λίγα ακόμη λόγια του:
"...Ωραίοι δεν είμαστε παρά μόνο μέσα από τα μάτια του άλλου. Εκείνου που μας αγαπάει. Έρχεται μια μέρα όπου δνε μπορείς πια να πεις στον άλλο πως είναι όμορφος γιατί ο έρωτας έχει πάει περίπατο και ο άλλος δεν είναι πια αντικείμενο του πόθου. Και το καλύτερό σου πουκάμισο να φορέσεις, και τα μαλλιά σου να κόψεις, και τα μουστάκια σου ν' αφήσεις, ότι κι αν κάνεις, τίποτα δεν θ' αλλάξει. Θα 'χεις μόνο κάποιο δικαίωμα σ' ένα απλό "α, ωραία σου πάει" κι όχι πια στο "είσαι ωραίος" που τόσο έλπιζες ν' ακούσεις, σαν υπόσχεση ηδονικών στιγμών και τσαλακωμένων σεντονιών..."
Ο τίτλος του τρίτου βιβλίου της τριλογίας είναι Solea, όπως αυτό το κομμάτι του Miles Davis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου