Στην πρώτη δημοτικού

Εμείς τα περάσαμε ήδη -ο μεγάλος μου γιος πηγαίνει πια στην πέμπτη- αλλά θα τα συναντήσουμε και πάλι στο μέλλον...
Για όσους τα παιδιά τους πηγαίνουν για πρώτη φορά στο δημοτικό, ίσως φανούν ενδιαφέρουσες οι σκέψεις που έκανα τότε.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το "Ημερολόγιο ενός πατέρα (2)- Όποιος αγαπάει (εκ) παιδεύει:

"...Θυμάμαι με τρόμο την ιστορία της φίλης Άννας Κ., οπαδού της «αντιαυταρχικής εκπαίδευσης», διδάκτορος της αντιγραφής στη Νομική Αθηνών, που έφθασε να αστράψει ένα χαστούκι στην κόρη της η οποία έκανε το έγκλημα να καθυστερεί να ετοιμάσει την αντιγραφή της! «Δεν μπορούσα να ελέγξω τα νεύρα μου», εξομολογήθηκε λίγο αργότερα, βυθισμένη σε μια θάλασσα ενοχών. Ο προοδευτικός δάσκαλος Κ. Π., εκσφενδόνισε το βιβλίο αριθμητικής στο κεφάλι του γιου του, όταν αρνήθηκε να απαντήσει πόσο κάνει επτά φορές το οκτώ. «Λες να φθάσω κι εγώ σε αυτό το σημείο;» ρωτώ εναγωνίως τον εαυτό μου και απάντηση δεν παίρνω. Και υπάρχει κι όλη αυτή η στρατιά ειδικών, πολύ ειδικών και πάρα πολύ ειδικών που σου λένε πως πρέπει να είσαι ήρεμος και πως για να πείσεις το παιδί, πρέπει να είσαι κι εσύ πεπεισμένος... Έλα που δεν είμαι!
Κάποιοι γονείς στο σχολείο του Παιδιού, είχαν την έξυπνη ιδέα να προετοιμάσουν κάπως τα παιδιά για όσα τους περιμένουν, με μια θεατρική παράσταση. «Γονείς... Επιστροφή στην 1η Δημοτικού», ο τίτλος της και η υπόθεση είχε ως εξής: Ανακοινώνεται ξαφνικά πως οι γονείς πρέπει να επιστρέψουν στο σχολείο. Στην αρχή αντιδρούν με αρκετό άγχος, μέχρι που επιστρέφοντας στην τάξη τους, ανακαλύπτουν πως τα πράγματα όχι μόνον δεν είναι τρομερά, αλλά μάλλον ευχάριστα. Τα παιδιά το καταδιασκέδασαν και έλαβαν το μήνυμα. Πιστεύω πως ήταν ένας χρήσιμος και πρωτότυπος τρόπος προσέγγισης.
Πλην όμως... Καθώς παρακολουθούσα, διασκεδάζοντας κι εγώ, θυμόμουνα τον Αναγνωστάκη που έλεγε πως «πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά». Και ένιωθα πως δεν τη λέμε.
Σηκώνω το κεφάλι μου και βλέπω τη θάλασσα. Στην άκρη της εικόνας το Παιδί με τους φίλους του χτίζουν ένα κάστρο. «Σχολείο σημαίνει φυλακή» τραγουδάνε κάπου στο μυαλό μου τα... στρουμφάκια (σας το είπα πως το παιδί μέσα μου έχει ώρες-ώρες έντονη παρουσία). Αναρωτιέμαι: Δεν είναι σα να παίρνεις ένα πουλί του δάσους και να το κλείνεις σε κλουβί; Φαντάζομαι μπόγιες που πετάγονται μέσα από σχολικά λεωφορεία και μαζεύουν με την απόχη τους παιδιά που παίζουν χαρούμενα στις παραλίες για να τα οδηγήσουν στο σχολείο.

Τι θα κάνω, θεέ μου;
Αυτό πια δεν είναι ημερολόγιο. Είναι ερωτηματολόγιο. Διότι καθώς γράφω δεν μπορώ να λύσω τις αντιφάσεις, να βρω τις απαντήσεις. Θα ήθελα να μείνω για πάντα σ’ αυτή την παραλία. Σαν παιδί κι εγώ θα ήθελα να ήταν πάντοτε καλοκαίρι και διακοπές.
Σκέφτομαι το Παιδί καθηλωμένο στο θρανίο να φορτώνεται με χιλιάδες άχρηστες γνώσεις και η ζωή μοιάζει να ακολουθεί έναν κύκλο, που δεν μου αρέσει καθόλου. Κανονικά το σχολείο θα έπρεπε να ανοίγει δρόμους αντί να τους κλείνει όπως κάνει σήμερα. Κι εντάξει θα μου πείτε, έχεις πάει πολύ μακριά. Στην πρώτη δημοτικού πάει το Παιδί, δεν βρίσκεται στον προθάλαμο του Πανεπιστημίου. Ή μήπως αμφισβητεί κανείς πως είναι απαραίτητο να μάθουμε να γράφουμε, να διαβάζουμε και να μετράμε;
Ο τρόπος είναι που δεν μου αρέσει. Και παθαίνω κάτι που δεν μπορώ να μιλήσω στο Παιδί. Που πρέπει να αρχίσω να υποκρίνομαι και να επιμένω στη μεγάλη σημασία της καλλιγραφίας στην εποχή των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Μήπως άραγε υπάρχει λύση, υπάρχει διέξοδος; Μπορούμε να βάλουμε δυο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη;
Αποφασίζω πως ναι, θα αφήσω το Παιδί στο έλεος των εκπαιδευτικών μηχανισμών, αλλά θα παίξω κι εγώ το ρόλο μου. Θα διώξω τα αγκάθια από τα κλειστά μονοπάτια και θα προσπαθήσω να ανοίγω δρόμους. Αυτό απαιτεί απέραντη υπομονή. Ας βοηθήσουμε το Παιδί να είναι εντάξει στις τυπικές του υποχρεώσεις κι ας ασχοληθούμε μαζί του. Θέλει κόπο... Και δεν έχει σχέση με τα μέσα στα οποία καταφεύγουν ολοένα και περισσότεροι γονείς: μαθήματα μουσικής, ποδοσφαίρου, ζωγραφικής, σκακιού κι ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς...

Ας του μάθουμε για τη φύση και το σύμπαν κοιτάζοντας από το ταπεινό χορτάρι, μέχρι τον έναστρο ουρανό.
Ας φροντίσουμε κι εμείς να μάθουμε πράγματα για να τους τα μεταδώσουμε.
Ας του μάθουμε πως τα χέρια δεν είναι μόνο για να κρατάνε το μολύβι. Μπορούν να φυτεύουν, να πλάθουν, να χαϊδεύουν, να δημιουργούν...
Ας του μάθουμε να μην παίρνει τίποτε σαν δεδομένο. Και το παράδειγμα θα του το δώσουμε εμείς, για να μην πνίξουμε τη φαντασία του.
Ας απαντήσουμε στα γιατί, χωρίς να αλλάξουμε συζήτηση.
Ας συμφιλιωθούμε με τον αντιφατικό κόσμο που ζούμε, χωρίς όμως να δηλώνουμε και παραίτηση από τη διάθεση μας για αλλαγή.

Η δύσκολη καμπή, μπορεί να γίνει ένας δρόμος γνώσης και για μας τους ίδιους. Μη μου πείτε πως κι εμείς δεν έχουμε σιγά-σιγά βυθιστεί σε όλα εκείνα που δηλώναμε πως δεν θα κάνουμε ποτέ; Το Παιδί δεν ήρθε στον κόσμο για να διορθώσει τις δικές μας αδυναμίες, τα δικά μας λάθη. Δεν ήρθε για να πραγματοποιήσει τα όνειρα που εμείς χάσαμε στο δρόμο. Ήρθε για να φτιάξει τα δικά του όνειρα. Να παλέψει με τις δικές του δυνάμεις για να μη χαθούν. Εμείς έχουμε το μέγιστο καθήκον να μην το αφήσουμε ανάπηρο απέναντι σε όλα αυτά.
Και φυσικά να το αφήσουμε να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο που μπορεί να μη μας αρέσει καθόλου. Η μαθητεία στη πρώτη δημοτικού, το πώς θα χειριστούμε τα πράγματα θα είναι μια μεγάλη δοκιμασία για όλους μας. Τα χαστούκια και οι εκτοξεύσεις βιβλίων είναι καλύτερο να μην περιληφθούν στο μενού!
Αν η μαθητεία στην Πρώτη Δημοτικού είναι μια μεγάλη δοκιμασία για όλους μας, οι καλοί οι μαθητές ας είμαστε πρώτοι εμείς..."