Πάσχα με τα παιδιά (και όχι μόνο!)

Σας αποχαιρετώ για λίγες μέρες... Φεύγω για Καστέλλια και θα κάνω αποτοξίνωση από Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, μπλογκινγκ κλπ. Για δωράκι, μερικές φωτογραφίες από το περσινό Πάσχα και ένα άρθρο που είχα γράψει για το Παιδί & Νέοι Γονείς, που μπορεί να σας φανεί χρήσιμο!

Πασχαλινές διακοπές…. Για πάντα!
Με τη βοήθεια της σχολικής ψυχολόγου Νικολέτας Θεοτοκάτου

Πάσχα και Ελλάδα! Σκέφτεστε τίποτα καλύτερο; Για μικρούς και μεγάλους είναι μια ξεχωριστή εποχή. Η φύση βάζει τα καλά της και υποδέχεται την άνοιξη, τα έθιμα γοητεύουν κι εμάς και τα παιδιά και βεβαίως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το «κύμα διασκέδασης» που ακολουθεί σαν έκρηξη μετά τη θλίψη της Μεγάλης Εβδομάδας… Και το φαγοπότι που το συνοδεύει.
Για τα παιδιά ίσως οι πασχαλινές εκδρομές είναι οι πιο ξεχωριστές. Για τα περισσότερα σημαίνει επιστροφή στον τόπο των παππούδων τους –η συντριπτική πλειονότητα των εκδρομέων του Πάσχα πηγαίνει στο «Χωριό».
Χρειάζεται διάθεση και χρόνος για να μπορέσουμε να ζήσουμε τις πιο απολαυστικές οικογενειακές στιγμές, αλλά και να παρακολουθήσουμε μαζί τις στιγμές του «Θείου Δράματος» που έχουν πολλά να διδάξουν τα παιδιά.

Μοναδικές πασχαλινές εμπειρίες…
«Ο γιος μου ήταν μόλις τεσσάρων χρονών, το πρώτο Πάσχα που φτιάξαμε μαζί κουλουράκια», θυμάται η σχολική ψυχολόγος Νικολέτα Θεοτοκάτου. «Είχε τρελαθεί από τη χαρά του. Μετά είχε ξεχωρίσει τα κουλουράκια που έπλασε και έτρωγε μόνο από αυτά». Συμμετοχή μπορεί να υπάρξει ακόμη κι αν το παιδί είναι πολύ μικρό. Μπορεί να μας βοηθήσει στο βάψιμο των αυγών –μη σας τρομάζει, μπορούμε να βάψουμε λίγα αυγά, έτσι για το καλό. Η διαδικασία δεν είναι πολύπλοκη. Το παιδί θα διαλέξει το δικό του αυγό και θα είναι πανέτοιμο για τη «μάχη του τσουγκρίσματος» η οποία διασκεδάζει απίστευτα τα παιδιά (στο τέλος δεν μένει ούτε ένα αυγό γερό!)
Τα παιδιά θα ευχαριστηθούν πολύ -εφόσον βρίσκονται στο χωριό ή σε έναν οικείο χώρο- λέγοντας και τα «κάλαντα» της Μεγάλης Παρασκευής. Το έθιμο λέει πως φτιάχνουν έναν σταυρό με φύλλα δάφνης και βγαίνουν στη γειτονιά λέγοντας το «Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα…»
Το στόλισμα του επιτάφιου, το πέρασμα από κάτω, η ακολουθία του, μαγεύουν τα παιδιά… Για να μη μιλήσουμε για το βράδυ της Ανάστασης. Εκεί βεβαίως οι γνώμες διίστανται. Άλλοι γονείς θεωρούν σωστό να έρχονται τα παιδιά μαζί τους από μωρά και άλλοι φοβούμενοι την ταλαιπωρία και την αναστάτωση από τα πυροτεχνήματα και τα βαρελότα, το αποφεύγουν μέχρι κάποια ηλικία. Εδώ μάλλον δεν υπάρχουν συμβουλές και ο καθένας πράττει ανάλογα με αυτό που πιστεύει παίρνοντας πάντοτε υπόψη και τις επιθυμίες του παιδιού. Δεν χρειάζεται να το ταλαιπωρήσουμε και να το σύρουμε αν δεν θέλει να έρθει…
Ένα έθιμο που εφαρμόζουμε εδώ και χρόνια με μεγάλη επιτυχία και συνεχώς διευρυνόμενο …ακροατήριο, είναι ο «Πασχαλινός Λαγός». Αγοράζουμε από 5-6 μικροδωράκια για όλα τα παιδιά που αναμένεται να συμμετέχουν και τα κρύβουμε στον κήπο ή στο σπίτι. Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, τα παιδιά ανακαλύπτουν στην πόρτα το πρώτο σημείωμα, υπογεγραμμένο από τον ίδιο τον «Πασχαλινό Λαγό», που τους οδηγεί με κάποιο γρίφο ή σκιτσάκι στην πρώτη κρυψώνα. Μόλις βρίσκουν τα πρώτα δώρα ανακαλύπτουν κι άλλο σημείωμα που τα οδηγεί στον επόμενο θησαυρό. Η διασκέδαση και η χαρά των παιδιών δεν περιγράφονται. Αυτά τα μικροδωράκια τους φαίνονται πιο πολύτιμα από το ακριβότερο δώρο!

Είναι μια καλή ευκαιρία για ομαδική δράση και συνεργασία, ίσως και για διασκεδαστικά «τεστ γνώσεων» που θα βοηθήσουν τα παιδιά να λύσουν τα αινίγματα και να βρουν τα δώρα…

Όταν ταξιδεύουμε
Ξεκινώντας, ειδικά αν είσαστε καινούργιοι γονείς, θα πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι δεν θα πρέπει να προγραμματίσετε δραστηριότητες και ξεναγήσεις που θα κάνατε αν ήσασταν με ενηλίκους. Μικρά παιδιά και τουρισμός είναι συνήθως ασυμβίβαστες ιδέες. Τα παιδιά στην αρχή θα ενθουσιαστούν, αλλά θα κουραστούν αρκετά γρήγορα και τότε θα αρχίσει η… γκρίνια. Και αν αρχίσει δύσκολα σταματά χωρίς γενικευμένη σύρραξη!
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ειδικά αν είναι μακρύς ο δρόμος, θα πρέπει να κάνετε αρκετά συχνά στάσεις για ξεκούραση και ανεφοδιασμό. Στην περίπτωση που έχετε παιδιά δεν ισχύει καθόλου μα καθόλου ο γνωστός στίχος του Καβάφη για την Ιθάκη. Μετά τα πρώτα χιλιόμετρα θα εύχεστε να συντομεύσει με κάποιο μαγικό τρόπο η απόσταση! Ένα μικρό τρικ είναι η χρήση …απαγορευμένων ουσιών: Αναψυκτικά γεμάτα ζάχαρη, τσιπς και γαριδάκια και άλλα ανθυγιεινά μπορούν να σας βοηθήσουν να κατευνάσετε τα πάθη. Τα κρύβετε και τα εμφανίζετε ως μάγοι μόλις θα δείτε ότι πάει να αρχίσει η μουρμούρα!
Θα πρέπει ακόμη να μην πηγαίνετε στα «τυφλά». Αν ο τόπος προορισμού δεν είναι κάποιο εξοχικό σπίτι ή το χωριό καταγωγής (δικό σας ή φίλων σας) θα πρέπει να έχετε σιγουρευτεί πως εκεί που πηγαίνετε υπάρχουν άλλα παιδιά, αλλά και δραστηριότητες που θα τα διασκεδάσουν και θα τα απασχολήσουν. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας που έχει αναπτυχθεί ο αγροτουρισμός θα βρείτε εξαιρετικά ενδιαφέρουσες απασχολήσεις για τα παιδιά που θα τα βοηθήσουν και στη γνωριμία τους με τη φύση. Η άνοιξη είναι άλλωστε η ιδανική εποχή.

Το καλύτερο θα είναι να εμπλέξετε και τα παιδιά στη διαδικασία επιλογής του τόπου όπου θα περάσετε τις πασχαλινές διακοπές. Θα τους φανεί διασκεδαστικό, θα τους δημιουργήσει αδημονία και ταυτόχρονα θα τα μάθει αν εξερευνούν και να ανακαλύπτουν. Αν τα παιδιά είναι μεγαλύτερα μπορείτε να ψάξετε μαζί τους στο διαδίκτυο για ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, αξιοθέατα, την ιστορία της περιοχής, τα πασχαλινά έθιμα κ.α. Όλο αυτό θα δώσει στην εκδρομή σας μια χροιά περιπέτειας που θα ενθουσιάσει τα παιδιά.
Όσο κι αν οι διακοπές μας βγάζουν ευχάριστα έξω από τα συνηθισμένα και τη ρουτίνα, είναι καλό να κρατήσουμε κάποιες από τις συνήθειες της καθημερινότητας, όπως είναι η ώρα του ύπνου και του φαγητού. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά να προσαρμοστούν καλύτερα στο νέο περιβάλλον και στις αλλαγές που φέρνει. Ειδικά η ώρα του ύπνου έχει μεγάλη σημασία, αν δεν θέλουμε αν γυρίσουμε όλοι εξουθενωμένοι από τις διακοπές, έχοντας αποκτήσει «κακές συνήθειες»….
Χρειαζόμαστε και χρόνο για τον εαυτό μας!
Όσο κι αν οι Πασχαλινές διακοπές μας δίνουν την ευκαιρία να κάνουμε πολλά πράγματα μαζί με τα παιδιά ή ως οικογένεια, θα πρέπει να μη ξεχνάμε πως είμαστε και ζευγάρι! Είναι ολέθριο για τους γονείς, αλλά κατ' επέκταση και για το παιδί, να παραμελούν τη σχέση τους, να μην ξεκουράζονται και να μην ασχολούνται με προσωπικά τους ενδιαφέροντα στο όνομα των οικογενειακών υποχρεώσεων. Ποτέ δεν πρέπει λοιπόν να ξεχνάμε ότι χρειαζόμαστε και χρόνο για τον εαυτό μας, αλλά και για να βρεθούμε μόνοι με το σύντροφό σας. Ο μπαμπάς και η μαμά για να περνούν ωραία με το παιδί πρέπει, πρώτα απ' όλα, να περνούν ωραία μεταξύ τους...
Όταν θελήσουμε χρόνο για μας, μπορούμε να πούμε στο παιδί να μας αφήσει για λίγο και θα παίξουμε αργότερα μαζί του. Φυσικά αυτό δεν γίνεται πάντοτε αποδεκτό από τα παιδιά, ωστόσο, τις περισσότερες φορές πείθονται, αν και έχουν διαφορετική άποψη για το τι σημαίνει «σε λίγο»…Το σημαντικό είναι να τηρήσουμε την υπόσχεσή μας και όντως να παίξουμε μαζί του, ώστε να μη νιώσει ότι το κοροϊδεύουμε.
Είναι καλύτερο να κάνουμε λιγότερα πράγματα μαζί τους, παρά να συμπεριφερόμαστε σαν να πρόκειται για αγγαρείες. Το παιδί καταλαβαίνει πολύ καλά πότε οι γονείς θεωρούν την απασχόληση μαζί του μόνο καθήκον και πότε διασκεδάζουν και χαίρονται πραγματικά με αυτό. Γονείς που δεν θέλουν ή δεν είναι σε θέση ν παίξουν με τα παιδί τους διαπιστώνουν μετά το παιχνίδι ότι ούτε κείνα είναι ευχαριστημένα. Είναι εκνευρισμένα και έχουν επιθετικές αντιδράσεις.
Άλλωστε, όταν αποφασίζουμε να τα «δώσουμε όλα» στο παιδί και καταλήγουμε να είμαστε ακόμη και στις διακοπές μας …δύστροποι.
Για να είμαστε καλύτεροι γονείς, αυτό που πραγ¬ματικά χρειαζό¬μαστε είναι κάποιες στιγμές γαλήνης και ηρεμίας. Κάτι που μπορούμε να πετύχουμε εύκολα στις πασχαλινές διακοπές, αρκεί να οργανώσουμε σωστά το χρόνο μας.

Πασχαλινές διακοπές με ασφάλεια
Αν δεν θέλουμε τίποτε να σκιάσει αυτές τις μέρες, καλό θα είναι να πάρουμε κάποια μέτρα που θα προστατέψουν κι εμάς και τα παιδιά. Δυστυχώς έχει γίνει ένας μόνιμος εφιάλτης να ακούμε κάθε Πάσχα για θύματα τροχαίων, πυροτεχνημάτων κλπ. Οι οδηγίες από το Σωματείο «Αντιμετώπισης Παιδικού Τραύματος»*, είναι εξαιρετικά χρήσιμες και μπορούν να μας βοηθήσουν να περάσουμε αυτές τις μέρες με ασφάλεια. Έχουμε και λέμε, λοιπόν:

-Δεν αφήνουμε ποτέ μικρά παιδιά χωρίς επίβλεψη στην κουζίνα, όταν βάφουμε τα αυγά και ετοιμάζουμε πασχαλινές λιχουδιές
-Αποφεύγουμε τις λαμπάδες που είναι στολισμένες με εύφλεκτα υλικά. Δείχνουμε στα παιδιά πως πρέπει να τις κρατάνε. Η φλόγα και το λιωμένο κερί, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα.
-Βεβαιωνόμαστε ότι ο τόπος διαμονής μας στις διακοπές, είναι ασφαλής για τα παιδιά μας. Οφείλουμε να προσέξουμε ιδιαιτέρως: μπαλκόνια, παράθυρα, σκάλες, τζάκια και πισίνες, και να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας. Εφόσον υπάρχουν στην περιοχή ποτάμια, πηγάδια, στέρνες κ.α., να εξηγήσουμε την επικινδυνότητά τους στα παιδιά και να τα αποτρέψουμε να παίζουν δίπλα τους. Τα μικρά παιδιά μπορούν να πνιγούν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και σε ελάχιστα εκατοστά νερού.
-Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις ψησταριές και στις σούβλες την Κυριακή του Πάσχα! Τα αναμμένα κάρβουνα και τα πυρωμένα σίδερα αποτελούν αιτία σοβαρών εγκαυμάτων.
-Σε ότι αφορά στα πυροτεχνήματα πρέπει να προσέχουμε τι αγόραζουμε και από πού και βεβαίως να μην τα κατασκευάζουμε μόνοι μας. Ειδικά για τα «δημοφιλή» δυναμιτάκια πρέπει νσ επιστήσουμε στα παιδιά την προσοχή τους, ώστε να μη τα μεταφέρουν στις τσέπες (με την τριβή μπορεί να αναφλεγούν), να μην τα πετάνε το ένα στο άλλο ή μέσα σε κόσμο. Και φυσικά να μην ανάβουν κανενός είδους πυροτέχνημ,α κοντά στο πρόσωπό τους και να προσέχουν να μην υπάρχουν γύρω τους ξερά χόρτα ή άλλα εύφλεκτα υλικά.
-Στις μετακινήσεις με το αυτοκίνητο, τα παιδιά πρέπει πάντα να κάθονται στο πίσω κάθισμα σωστά δεμένα. Αρκετά από τα πολλά τροχαία ατυχήματα του Πάσχα οφείλονται στο ότι τα παιδιά - επιβάτες, ενοχλούν και εκνευρίζουν τους γονείς – οδηγούς. Για να υπάρχει ηρεμία, κυρίως σε μεγάλες διαδρομές, να βεβαιωνόμαστε ότι τα παιδιά στο αυτοκίνητο έχουν κάποια ασφαλή παιχνίδια για να απασχολούνται. Πρέπει επίσης να προγραμματίζονται κάποιες στάσεις, για να μπορούν τα παιδιά να κινηθούν εκτός αυτοκινήτου, ώστε στη συνέχεια να είναι ήρεμα κατά τη διαδρομή.
-Εάν τα παιδιά μας απαιτούν την προσοχή μας, σταματάμε προσεκτικά σε ασφαλές σημείο του δρόμου, πριν ασχοληθούμε μαζί τους.
*Το Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» είναι μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που έχει σκοπό να συμβάλει στην καθοριστική μείωση των Παιδικών Ατυχημάτων και των συνεπειών τους. http://www.pedtrauma.gr/