Επικίνδυνα τα ληγμένα τρόφιμα επισημαίνει ο Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Κώστας Φασσέας

Δυστυχώς η συνέντευξη αυτή του Καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κώστα Φασσέα που δημοσιεύτηκε στο "Δρόμο" στις 5/11/2012, γίνεται και πάλι επίκαιρη... (εδώ μεταφέρω αποσπάσματα, ολόκληρη μπορείτε αν τη διαβάσετε στην ιστοσελίδα του Δρόμου)

Εκεί ο κ. Φασσέας επισήμαινε τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την υγεία μας από την κατανάλωση τροφίμων των οποίων έχει περάσει η ημερομηνία λήξης. Ο ίδιος καλούσε τους καταναλωτές να μάθουν να διαβάζουν προσεκτικά τι αναγράφεται στις ετικέτες των τροφίμων και να προσέχουν «μήπως έχουν αλλαχτεί οι ημερομηνίες, κάτι που συμβαίνει τακτικά»! Παράλληλα, τονίζει ότι την ενημέρωση για θέματα διατροφής, έχει αναλάβει η διαφήμιση, με αποτέλεσμα την παραπληροφόρηση των καταναλωτών…

Πώς κρίνετε την απόφαση να επιτραπεί η πώληση τροφίμων των οποίων έχει περάσει η ημερομηνία λήξης;
Η ημερομηνία λήξης που αναφέρεται στα τρόφιμα, εδώ και πολλά χρόνια, είναι μια κατάκτηση των καταναλωτών μέσω των καταναλωτικών οργανώσεων σε συνεργασία με τον επιστημονικό κόσμο και οι ημερομηνίες λήξης δεν έχουν ορισθεί τυχαία, αλλά ύστερα από συγκεκριμένα πειράματα αλλά και εμπειρίες. Η αγορανομική διάταξη αναφέρεται στα λεγόμενα μη ευαλλοίωτα προϊόντα.  

Ο όρος όμως «μη ευαλλοίωτα» είναι πολύ σχετικός, εφόσον σχετίζεται και με τον τρόπο συντήρησης ή αποθήκευσης του προϊόντος. Αν πάρουμε για παράδειγμα τα όσπρια, τα οποία είναι «ζωντανά» όργανα φυτών, μπορούν κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες πράγματι να διατηρηθούν για μερικά χρόνια. Οι κατάλληλες όμως συνθήκες δεν επικρατούν απαραιτήτως σε μια αποθήκη ή ένα ντουλάπι της κουζίνας ή το ράφι ενός καταστήματος όπου το καλοκαίρι η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει στους 40οC και η υγρασία το 20%, οπότε η αλλοίωση θα είναι πολύ πιο γρήγορη ακόμα και από την ημερομηνία λήξης των προϊόντων. Σε άλλα πάλι είδη όπως το αλεύρι η ημερομηνία λήξης έχει σχέση και με την εκκόλαψη των αβγών εντόμων ή και την ανάπτυξη μυκήτων από τα αβγά ή τα σπόρια που αναπόφευκτα υπάρχουν στο προϊόν.
Όλες οι νοικοκυρές έχουν δει τις τρυπούλες που ανοίγουν τα έντομα στις συσκευασίες ύστερα από περίπου ένα χρόνο αποθήκευσης. Σχετικά με προϊόντα όπως τα ζυμαρικά, και αυτά επηρεάζονται από τις συνθήκες συντήρησης και κυρίως από οξειδώσεις στις οποίες υπόκεινται. Οι κονσέρβες πάλι έχουν παρόμοια προβλήματα οξείδωσης όχι τόσο του ίδιου του τροφίμου αλλά της συσκευασίας εφόσον αυτή είναι μεταλλική και κάποια στιγμή θα οξειδωθεί, ενώ και στις κονσέρβες σημαντικό ρόλο παίζουν οι συνθήκες συντήρησης.  
Το πρόβλημα είναι πολύ πολύπλοκο και δεν μπορούμε να το δούμε μόνο από την οικονομική του πλευρά.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την κατανάλωση ληγμένων τροφίμων;
Οι κίνδυνοι από την κατανάλωση των λεγόμενων μη ευαλλοίωτων ληγμένων τροφίμων είναι διαφόρων κατηγοριών κι έχουν άμεση σχέση και με την ανθεκτικότητα των οργανισμών που τις καταναλώνουν. Οι αλλοιώσεις λόγω οξειδώσεων δεν έχουν επίπτωση στην υγεία του ανθρώπου αλλά μόνο στη γεύση και τη θρεπτικότητα, με εξαίρεση βέβαια την οξείδωση των κονσερβών. Οπότε, οξείδια των μετάλλων θα περάσουν στον οργανισμό με άγνωστες και συνήθως μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Οι αλλοιώσεις όμως λόγω ανάπτυξης εντόμων ή μυκήτων θα έχουν σίγουρα άμεσα αποτελέσματα. Υπάρχουν βέβαια και οι πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η επαφή πλαστικών συσκευασιών με τα τρόφιμα που έχουν μεν κριθεί ως κατάλληλα για τρόφιμα, άλλα όχι για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα. Και εδώ οι επιπτώσεις δεν θα είναι άμεσες.

Με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να προστατευθούν πιο αποτελεσματικά οι καταναλωτές;
Η απάντηση είναι μία: ενημέρωση, ενημέρωση και πάλι ενημέρωση που να ξεκινάει από το νηπιαγωγείο και να γίνεται από γνώστες του αντικειμένου που δυστυχώς είναι ελάχιστοι. Ο καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει τη σημασία της ημερομηνίας λήξης των προϊόντων αλλά κυρίως τους τρόπους συντήρησης των διαφόρων τροφίμων. Τα τελευταία χρόνια η ενημέρωση για θέματα διατροφής γίνεται αποκλειστικά μέσω της διαφήμισης, που είναι με μια λέξη α-πα-ρά-δε-κτη. Ακόμα θα πρέπει ο καταναλωτής να μάθει να διαβάζει προσεκτικά τι αναγράφεται στις ετικέτες των τροφίμων και να προσέχει μήπως έχουν αλλαχτεί οι ημερομηνίες, κάτι που συμβαίνει τακτικά.