Μπαμπά, υπάρχει ο Άγιος Βασίλης; Υπάρχουν οι νεράϊδες;

Η Τίνκερμπελ, ο Άι Βασίλης και το Άστρο των Χριστουγέννων

Σκηνή Πρώτη: Πρωτοχρονιά, χωριό

-Υπάρχει.
-Όχι, δεν υπάρχει!
-Υπάρχει!!
-Δεν υπάρχει!!!
-Και ποιος φέρνει τα δώρα;
-Οι γονείς σου!
-Μπαμπά;

Πρωτοχρονιά στο χωριό. Έχουμε ανοίξει τα δώρα και καθόμαστε μπροστά στο αναμμένο τζάκι. Έρχεται ένας φίλος του Μεγάλου κι εκείνος περήφανος του δείχνει το καινούργιο παιχνίδι που «έφερε ο Άι Βασίλης». Και τότε αρχίζει ο καυγάς. Προσπαθώ να κρατήσω ουδέτερη στάση. Να μην ανακατευτώ. Δεν είναι καθόλου εύκολο να κάνεις τον… Βούδα όταν μάλιστα σου ζητάνε με επιμονή να πάρεις θέση. Ευτυχώς η ευστροφία του Μεγάλου με …σώζει. Ξαφνικά του έρχεται φαεινή ιδέα. Γυρίζει και λέει στο φίλο του:
-Αν δεν υπάρχει Άι- Βασίλης, τότε δεν υπάρχει ούτε Άι Θανάσης, ούτε Άι Νικόλας, ούτε Αγία Άννα, ούτε… Δεν υπάρχει κανένας Άγιος!
Μόνο που δεν τον χειροκρότησα. Ευτυχώς συγκρατήθηκα και δεν είπα κανένα «ακριβώς», ούτε είπα για τη θρησκεία που είναι «το όπιο του λαού»…


Σκηνή Δεύτερη (αρκετά χρόνια αργότερα): Αθήνα- Πόρτο Ράφτη

Ο Μεγάλος έχει μεγαλώσει πια. Πιστεύει -δεν πιστεύει στον Άι Βασίλη έχει αναλάβει να γράφει τα γράμματα για τα αδέρφια του, που ταχυδρομούν η μαμά ή ο μπαμπάς...

Για την κόρη μου δεν υπάρχει κανένα θέμα περί της υπάρξεως του Άι Βασίλη. Η μόνη συζήτηση που είχε με μια φίλη της ήταν αν έφαγε όλο το μελομακάρονο που του άφησαν αυτοί γιατί σε μας ίσα που το τσίμπησε!
Και φυσικά όταν η δασκάλα στο μπαλέτο τους είπε ότι θα επισκεφθεί την τάξη τους τα Χριστούγεννα αυτή δεν το πίστεψε, γιατί τον Άι Βασίλη «δεν τον βλέπουμε»
-Αφού μας το είπε η δασκάλα, επέμεινε η φίλη της.
-Μπαμπά;
Αυτή τη φορά ήταν εύκολα τα πράγματα και μπόρεσα να δώσω δίκιο στην Κόρη, προς απογοήτευση της φίλης.
-Εσύ μπαμπά δεν τον είχες δει μια φορά λίγο, άκρη –άκρη καθώς έφευγε;
-Όχι, δεν τον έχω δει ποτέ…

Πιο δύσκολα ήταν τα πράγματα με την …Τίνκερμπελ! Επρόκειτο να δει την ταινία για τη «νεραϊδοδιάσωση» και με ρώτησε:
-Υπάρχουν νεράιδες, μπαμπά;
-Στα παραμύθια
-Μα η Κατερίνα μου είπε πως κάθε βράδι έρχεται και τη βλέπει μια νεράιδα και της κάνει δώρα! Μου τα έδειξε κιόλας
-Για να σου το είπε…
-Λέει ψέματα η Κατερίνα!
-……….

Αμηχανία πλήρης. Να συμφωνήσω ότι λέει ψέματα η φίλη της; Ή να της πω ότι ναι, υπάρχουν νεράιδες; Και τότε δεν θα την πληγώσω; Γιατί πάνε δώρα στην Κατερίνα κι όχι σ’ εκείνη;

Να το πω ή να μην το πω;

Όταν το συζητάω με μια φίλη μου ψυχολόγο, αφού χάρη στη διπλωματία μου κατάφερα να ξεπεράσω τον σκόπελο, μου εξηγεί ότι αδίκως παίρνω τα πράγματα τόσο σοβαρά.
«Χαλάρωσε», μου λέει. «Κανένα παιδί δεν παθαίνει τίποτα από μια τέτοια αποκάλυψη, πως δεν υπάρχει ο Άι Βασίλης ή οι νεράιδες. Δεν είναι κατά κανένα τρόπο τραυματική εμπειρία. Όλα όσα μου λες για τις ερωτήσεις των παιδιών είναι πιο πολύ δικοί σου φόβοι, παρά δικοί τους! Μου φαίνεται ότι θα είναι πιο τραυματικό για σένα αν πάψουν να πιστεύουν τα παιδιά σου στον Άι Βασίλη και στις Νεράιδες, παρά για τα ίδια!»
Βεβαίως για να τα πούμε όλα, όταν τα παιδιά ανακαλύπτουν –συνήθως από κάποιον φίλο –καλοθελητή ότι δεν υπάρχει ο Άι Βασίλης, αρχικά πληγώνονται σα να έχασαν κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο. Συχνά θυμώνουν με τους γονείς γιατί θεωρούν ότι τα κορόιδεψαν. Σε επόμενη φάση κάνουν τους «έξυπνους» στους «αδαείς» φίλους τους, ενημερώνοντάς τους πως «οι γονείς φέρνουν τα δώρα» ή πως οι νεράιδες απλώς δεν υπάρχουν… Μαθαίνουν να χαίρονται με το κλίμα των γιορτών και βεβαίως με τα δώρα και ας τα φέρνουν οι γονείς!

Κάποιες οδηγίες χρήσεως είναι ωστόσο απαραίτητες και η φίλη μου είναι πρόθυμη να τις μοιραστεί:

-Όταν το παιδί αρχίζει να αμφισβητεί και να αναρωτιέται μετά την «ενημέρωση» του, δεν χρειάζεται να απαντήσουμε βιαστικά. Μπορούμε ωστόσο να του δείξουμε ότι έχει μεγάλη σημασία για μας πως μας εμπιστεύεται και ρωτά τη γνώμη μας
-Πιο δύσκολη είναι η επόμενη φάση, όπου θα πρέπει αν καταλάβουμε κατά πόσο το παιδί θέλει πραγματικά να μάθει την αλήθεια, αλλά και πόσο έτοιμο είναι να τη δεχτεί. Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε κάνοντας του διάφορες ερωτήσεις, για να μάθουμε τι ακριβώς συζητήθηκε, να δούμε τι πιστεύει το ίδιο κλπ.
-Στη συνέχεια του λέμε την αλήθεια, αλλά με λεπτό τρόπο: Π.χ. ότι υπάρχει ένας Άγιος Βασίλης αλλά δεν φοράει αυτά τα κόκκινα ρούχα και δεν φέρνει τα δώρα στα παιδιά. Αν δεν μας ξαναρωτήσει τίποτα για τον Άγιο Βασίλη, πιθανόν να έχει καλυφθεί από όσα του είπαμε.
-Θα πρέπει τέλος να αντιμετωπίσουμε ήρεμα τις αντιδράσεις του παιδιού –που συνήθως είναι αρνητικές- και να περιμένουμε δείχνοντας υπομονή, να συνηθίσει την ιδέα.

Γενικά πάντως δεν χρειάζεται να βιαστούμε να το «προσγειώσουμε» στην πραγματικότητα. Σκεφτείτε για λίγο αυτά που πιστεύατε μικροί, τα παραμύθια που ζούσατε.



Θα κλείσω εδώ, με δανεικά λόγια από τον Κώστα Ουράνη και τις Αποχρώσεις του, που γράφει για το Άστρο των Μάγων:
«… όταν συλλογιέμαι τα χρόνια εκείνα, που πίστευα στο Άστρο των Μάγων, νοιώθω τον εαυτό μου τώρα σαν απογυμνωμένο από μια βασιλικιά πορφύρα, σαν ένα ζητιάνο μπρος στην κατάκλειστη πύλη ενός κατάφωτου γιορταστικού παλατιού. Και μόνο που θυμάμαι τη ζεστασιά εκείνη, που η πίστη αυτή έβαζε σ’ όλο μου το είναι, αισθάνομαι πιο παγωμένο τον εαυτό μου σήμερα.
Σήμερα, ξέρω πως το άστρο που μ’ έβαζαν να περιμένω δεν υπάρχει. Αλλά αν λυπάμαι κατάκαρδα δεν είναι γιατί μ’ απατούσαν, αλλά γιατί δεν μπορώ σαν τότες ν’ απατηθώ…»