Η Νοσταλγία, τα Νησιά, η Κούπα του Πτολεμαίου και η Λέρος

«…Κάθε νησί είναι κατεξοχήν μια οντότητα, μια ταυτότητα, ένα κάτι με περίγραμμα, είδος, που αναδύεται σαν ιδέα. Στην περατότητά του κάθε νησί είναι μια άποψη του κόσμου. Κάθε νησί είναι ποντισμένο στον κόσμο, κοσμικό και κοσμολογικό, με τον έναστρο ουρανό πάνω απ’ τα κεφάλια μας και την απεραντοσύνη απέναντι, αισθητή στο βλέμμα… Σε κάθε παρακαμπτήριο, σε κάθε στροφή, σε κάθε βήμα ανασυντίθεται ο κόσμος και αναδιοργανώνεται. Αυτό που βλέπει το μάτι γίνεται αυτοστιγμεί δομή, κατακλύζεται το μάτι από την αρμονία με νέα έκπληξη κάθε φορά. Μεταξύ κοσμολογίας και κοσμητικής, απέραντος και περιορισμένος, ο ορίζοντας αναδιατάσσεται.

Κάθε νησί είναι κατεξοχήν τόπος.

Η νοσταλγία ενός νησιού. Ως τόπος το νησί είναι ταυτόχρονα ένας πολύ ιδιάζων τόπος, ένας τόπος που σε ωθεί σε αναχώρηση: από το νησί, μπορείς μόνο να φύγεις, «Χάρε γερο-ναυτίλε». Και θέλεις, οφείλεις να επιστρέψεις εκεί. Το νησί καθορίζει και μαγνητίζει. Συμβαίνει να πιστέψεις ότι ο χρόνος καμπυλώνει όπως ο ορίζοντας και ότι θα επιστρέψεις έπειτα από έναν περίπλου, έναν κύκλο, μια οδύσσεια.

Αλλά επιστρέφεις, άραγε, όντως εκεί; Και μπορείς ποτέ εκεί να μείνεις;»

Από το βιβλίο «Νοσταλγία –Πότε λοιπόν είναι κανείς σπίτι του;» της Μπαρμπαρά Κασσέν, ένα βιβλίο για να το διαβάζεις αργά- αργά και να απολαμβάνεις κάθε σκέψη και φράση,  με την έξοχη εισαγωγή, μετάφραση και σημειώσεις από τη Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μελάνι.

Μετά την «Κούπα του Πτολεμαίου» όπου ένα μικρό ερημονήσι παίζει τον δικό του ρόλο, αλλά αποτελεί πηγή έμπνευσης στον ορίζοντα και μέρος του εξωφύλλου του βιβλίου, κυριευμένος από νοσταλγία έγραψα τη συνέχεια που διαδραματίζεται στη Λέρο, ένα νησί με ξεχωριστή σημασία για μένα. Οι τραγικές συμπτώσεις με το δράμα των προσφύγων ήρθαν να εντείνουν την αίσθηση και τη διάθεση που είχα να γράψω το βιβλίο, ξαναζώντας μέσα μου στιγμές και ζωντανεύοντας ανθρώπους που δεν είναι πια κοντά μας, αλλά και άλλους πολλούς που έδωσαν –άθελά τους- τις δικές τους πινελιές στην ιστορία…

Λέρος: Άγιος Ισίδωρος

Και έτσι επαναλαμβάνω μέσα μου:

…Και θέλεις, οφείλεις να επιστρέψεις εκεί. Το νησί καθορίζει και μαγνητίζει. Συμβαίνει να πιστέψεις ότι ο χρόνος καμπυλώνει όπως ο ορίζοντας και ότι θα επιστρέψεις έπειτα από έναν περίπλου, έναν κύκλο, μια οδύσσεια.

Αλλά επιστρέφεις, άραγε, όντως εκεί; Και μπορείς ποτέ εκεί να μείνεις;