«Γελάνε οι φάλαινες μπαμπά;»*

Απορίες των παιδιών, άλλοτε αστείες, άλλοτε συγκινητικές… Ερωτήσεις που σε «κολλάνε στον τοίχο»… Απορίες μαμάδων και μπαμπάδων. … Προβληματισμοί και συχνά ενοχές. Αναζητώ απαντήσεις και στο περιοδικό Παιδί & Νέοι Γονείς, γράφοντας μια καινούργια στήλη, απ' όπου και το απόσπασμα που ακολουθεί...



Όταν μεγαλώσω θα γίνω… Αρχαίος!

«Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;»
Δεν ξέρω πως νιώθετε εσείς γι’ αυτή την ερώτηση αλλά εμένα μάλλον με εκνεύριζε όταν ήμουνα παιδί. Και να, που με τη γνωστή τάση των μεγάλων να ξεχνάνε αυτά που έκαναν και ένιωθαν όταν ήταν μικροί, ρωτάω κι εγώ τα παιδιά:
«Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;»
Ρώτησα λοιπόν και τον τρίχρονο γιο μου Ιάσονα, για να πάρω μια παράξενη απάντηση:
-Αρχαίος!
Έβαλα τα γέλια, αλλά μετά ζήτησα διευκρινίσεις… Η εμπλουτισμένη απάντηση με μπέρδεψε περισσότερο:
-Αρχαίος και θα κρατάω ξύλο!!!

Που έκανα το λάθος σκεφτόμουνα; Μεγαλώνω ένα παιδί που θέλει να γυρίσει πίσω σε πρωτόγονες εποχές και να λύνει τις διαφορές του με τη βία;
Μετά –χωρίς να το περιμένω- κι αφού η αδελφή του (Ιόλη- 5 χρονών) δήλωσε πως δεν θέλει να γίνει τίποτα όταν μεγαλώσει, πρόσθεσε στοχαστικά:
-Θα γίνω Οδυσσέας…
Τότε κατάλαβα πως το ξύλο που ονειρευόταν δεν ήταν άλλο από εκείνο με το οποίο ο Ομηρικός ήρωας τύφλωσε τον Κύκλωπα. Το είχαμε δει στις εικόνες της Οδύσσειας που είχαμε διαβάσει το προηγούμενο βράδυ. Η εικόνα καθώς φαίνεται αποτυπώθηκε έντονα στο μυαλό του. Η ταύτιση με τον πρωταγωνιστή της ιστορίας είχε γίνει!
Γελάσαμε και διασκεδάσαμε όλοι μαζί με τον εκκολαπτόμενο Οδυσσέα. Τους άρεσε πολύ η απάντηση που έδωσε στον Κύκλωπα όταν τον ρώτησε ποιος τον τύφλωσε: «Ο Κανένας». Έτσι φτιάξαμε μια οικογένεια όπου ο Κανένας ήταν παντρεμένος με την κυρία Τίποτα και είχαν παιδιά τη Μία (Καμία) και τον Καθόλου…
Μετά, πιο αργά, όταν τα παιδιά είχαν πια κοιμηθεί, σκέφτηκα λίγο παραπάνω: Τι θα γινόταν αν το πρότυπο δεν ήταν ο Οδυσσέας; Τι συμβαίνει στα μυαλά των παιδιών με τις ιστορίες βίας που καταναλώνουν καθημερινά; Τι συμβαίνει με τους βίαιους ήρωες της τηλεόρασης, των περιοδικών και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών;
Περνούν και φεύγουν ή μήπως αφήνουν ισχυρά αποτυπώματα;

Ανατρέχω στους ειδικούς, αναζητώντας απαντήσεις.
Μαθαίνω ότι από τέτοια «βίαια παραδείγματα» επηρεάζονται περισσότερα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και τα αγόρια, καθώς –περισσότερο από τα κορίτσια- έχουν την τάση να μιμούνται τη συμπεριφορά βίαιων ηρώων, να ταυτίζονται μαζί τους και να θεωρούν τελικά τη βία ως κάτι φυσικό… Η έλλειψη ελέγχου από τους γονείς σε συνδυασμό με την έκθεση των παιδιών σε βίαια θεάματα συνδέεται άμεσα με την επιθετική συμπεριφορά παιδιών και εφήβων. Σκεφτείτε ότι σχετικές έρευνες δείχνουν ότι τα Ελληνόπουλα παρακολουθούν τηλεόραση χωρίς τον έλεγχο των γονιών τους…
Νομίζω πως αξίζει να κρατήσουμε τα συμπεράσματα στα οποία συγκλίνουν οι ειδικοί:
-να ελέγχουμε την ποιότητα των προγραμμάτων που βλέπουν τα παιδιά μας
-να μην υπάρχει συσκευή στο δωμάτιο του παιδιού
-να μη βλέπουν τηλεόραση παιδιά κάτω των δύο χρόνων και τα μεγαλύτερα να μη βλέπουν τηλεόραση πάνω από δύο ώρες την ημέρα.

…Σκέφτομαι όμως πως δεν είναι μόνο η τηλεόραση που συχνά «δαιμονοποιείται»… Προσωπικά, από το παράδειγμα μεγαλύτερων παιδιών, πιο επικίνδυνα θεωρώ αυτά που κρύβονται σε κινητά και ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ένας ανεξέλεγκτος όγκος… Και σκέφτομαι ακόμα πως το καλύτερο αντίδοτο είναι η πρόληψη, η θωράκιση του παιδιού…
Αν εμείς του δώσουμε να δοκιμάσει από τους θησαυρούς που κρύβουν βιβλία, αλλά και τηλεοπτικά προγράμματα, θα το «εθίσουμε» στην ποιότητα, αλλά και σε άλλου είδους αξίες… Από εκεί και πέρα δεν χρειάζονται υπερβολές και …υστερίες. Ένα παιδί που έχει έρθει σε επαφή με το αληθινά ποιοτικό, δεν θα πάθει τίποτα αν δει και κάτι «χαμηλού επιπέδου». Όπως ακριβώς δεν θα πάθει τίποτα αν φάει κάθε τόσο ένα πακέτο γαριδάκια, όταν γενικά τρέφεται σωστά…

Ας μη ξεχνάμε ότι έτσι κι αλλιώς ο Οδυσσέας είναι λίγο καλύτερος από τα διάφορα γιαπωνέζικης έμπνευσης τερατάκια. Τι λέτε;

Με καθυστέρηση λοιπόν δίνω κι εγώ τη δική μου απάντηση στο μικρό μου γιο:
-Αρχαίος και πάλι Αρχαίος Ιάσονα. Ευτυχώς που δεν θέλεις όταν μεγαλώσεις να γίνεις Πόκεμον!



*Ερώτηση του μικρού γιου μου Ιάσονα, ένα βράδυ που καθόμασταν στην παραλία